Than đá là gì? Ứng dụng trong công nghiệp và đời sống
1. Than đá là gì?
Than đá là một loại nhiên liệu (năng lượng) hóa thạch được hình thành từ xác thực vật bị chôn vùi và phân hủy dưới lớp trầm tích trong hàng triệu năm. Quá trình này tạo ra một loại khoáng chất giàu carbon, được khai thác và sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp và dân sinh.
Than đá có nhiều loại như:
- Than antraxit (anthracite): Chứa hàm lượng carbon cao, cháy lâu, nhiệt lượng lớn.
- Than bitum (bituminous): Loại phổ biến nhất, dùng nhiều trong sản xuất điện và công nghiệp.
- Than bán bitum (sub-bituminous) và than non (lignite): Nhiệt lượng thấp hơn, thường dùng trong sản xuất điện.
2. Ứng dụng của than đá
Than đá là nguồn nhiên liệu chủ lực trong nhiều lĩnh vực quan trọng. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến nhất:
2.1. Sản xuất điện
Khoảng 40% điện năng trên thế giới hiện nay vẫn được tạo ra từ việc đốt than. Các nhà máy nhiệt điện than sử dụng than làm nhiên liệu đốt để tạo hơi nước, quay tua bin phát điện.
2.2. Sử dụng trong lò hơi công nghiệp
Trong ngành sản xuất như: chế biến thực phẩm, dệt nhuộm, giấy, thức ăn chăn nuôi,… than đá được dùng làm nhiên liệu chính cho lò hơi đốt than, giúp tạo hơi nước phục vụ dây chuyền sản xuất.
2.3. Luyện kim và công nghiệp nặng
Than cốc (coke) – một dạng chế biến từ than đá – là nguyên liệu không thể thiếu trong luyện gang thép. Nó vừa là chất khử trong lò cao, vừa là nguồn cung cấp nhiệt độ cao.
2.4. Sản xuất xi măng
Các lò nung clinker trong ngành xi măng sử dụng nhiệt từ việc đốt than để đạt nhiệt độ cao (trên 1.400 độ C), giúp tạo ra sản phẩm đạt chuẩn.
2.5. Dùng trong dân sinh
Tại một số khu vực nông thôn, vùng cao, than đá vẫn được dùng để đun nấu, sưởi ấm trong mùa đông. Tuy nhiên, xu hướng này đang giảm dần để chuyển sang các nguồn năng lượng sạch hơn.
3. Ưu điểm khi sử dụng
- Giá thành rẻ: So với các nhiên liệu khác như dầu DO hay gas.
- Hiệu suất nhiệt cao: Đặc biệt là than antraxit và than Indo nhập khẩu.
- Dễ vận chuyển và bảo quản
4. Than đá nhập khẩu – Lựa chọn tối ưu cho lò hơi công nghiệp
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam ưu tiên sử dụng than Indo nhập khẩu nhờ các ưu điểm như:
- Chất lượng ổn định, nhiệt trị cao
- Ít tro, ít lưu huỳnh, thân thiện môi trường hơn
- Giá cạnh tranh, nguồn cung ổn định
Kết luận
Than đá – Là nguồn nhiên liệu (năng lượng) hóa thạch quan trọng, đóng vai trò không thể thay thế trong sản xuất điện, công nghiệp và dân sinh. Nhờ khả năng sinh nhiệt cao và giá thành hợp lý – đặc biệt là than nhập khẩu chất lượng cao – vẫn là lựa chọn hàng đầu cho nhiều doanh nghiệp sử dụng lò hơi hiện nay.
